آشنایی با کیف پول ارز دیجیتال
همانطور که ارزهای فیات و دارایی‌های ارزشمند خود را در کیف پول‌ها، حساب‌های بانکی یا صندوق‌های مختلف نگهداری می‌کنیم، رمزارزها را هم باید در کیف پول یا Wallet مناسبشان نگهداری کنیم. والت ارز دیجیتال آنقدر مفهوم پیچیده‌ای نیست، اما آشنا نبودن با آن می‌تواند به راحتی منجر به از دست رفتن سرمایه شما شود. بنابراین در این مقاله می‌خواهیم ببینیم کیف پول ارز دیجیتال چیست و چطور کار می‌کند. همچنین انواع کیف پول‌ها را معرفی کرده و تفاوت والت‌های سرد و گرم را بررسی می‌کنیم
کیف پول ارز دیجیتال چیست؟
یف پول ارز دیجیتال به زبان ساده یک نرم‌افزار یا سخت‌افزار است که کلیدهای خصوصی و عمومی را ساخته و ذخیره می‌کند. این برنامه با بلاک چین‌های مختلف ارتباط برقرار می‌کند تا کاربران بتوانند انواع رمزارزها را ارسال و دریافت و میزان دارایی دیجیتال خود را کنترل کنند. نگران نباشید، در مورد کلیدهای عمومی و خصوصی و نحوه کار کیف پول‌ها در بخش بعدی توضیح می‌دهیم.
قدم اول ما برای کار کردن با ارزهای دیجیتال، داشتن کیف پول است. کیف پول‌ها انواع مختلفی دارند که باید با آنها و تفاوت‌هایشان آشنا باشیم. بعضی از کیف پول‌ها رایگان هستند و برای تهیه برخی از آنها باید هزینه کرد. عدم آگاهی و سهل‌انگاری کاربران در ارتباط با والت‌ها، یکی از دلایل اصلی از دست رفتن یا سرقت رمزارزها است.
امنیت رمزارزهای ما کاملا به شناخت و استفاده ما از والت‌ها وابسته است. ما باید کاملا آگاه باشیم که برای دریافت رمزارز یا تعامل با یک برنامه غیرمتمرکز (dApp)، چه اطلاعاتی از کیف پول را می‌توانیم در اختیار دیگران بگذاریم و چه اطلاعاتی هرگز نباید افشا شود.
کیف پول رمزارز چگونه کار می‌کند؟
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که رمزارزهای شما در کیف پول‌ها ذخیره نمی‌شوند، بلکه هر ارز دیجیتال در بلاکچین مخصوص خودش ثبت و ضبط می‌شود. والت‌ها صرفا یک رابط با شبکه‌های بلاکچینی هستند که به کاربر اجازه مشاهده و مدیریت رمزارزهایش را می‌دهند.
جابجایی ارزهای دیجیتال به صورت تراکنش‌هایی روی بلاکچین‌ها ثبت می‌شود. وقتی شخصی بیت کوین یا هر نوع ارز رمزنگاری شده دیگری برای شما ارسال می‌کند، در اصل انتقال مالکیت آن توکن‌ها به آدرس کیف پول شما را امضا می‌کند. این امضا که به آن امضای دیجیتال می‌گوییم، از ترکیب کلید عمومی و خصوصی فرستنده ایجاد می‌شود. در ادامه مهمترین عناصر یک کیف پول را معرفی می‌کنیم که کمک می‌کنند تا نحوه عملکرد آن را بهتر درک کنید.
کلیدهای عمومی و خصوصی
فرآیند ساخت یک کیف پول با ایجاد یک زوج کلید آغاز می‌شود که به آنها کلید عمومی (Public Key) و کلید خصوصی (Private Key) می‌گوییم. از این کلیدها برای رمزنگاری اطلاعات استفاده می‌شود و به صورت رشته‌ای از اعداد و حروف هستند. در اصل ابتدا یک کلید خصوصی ساخته (Generate) می‌شود، از کلید خصوصی با استفاده از توابع ریاضی کلید عمومی و نهایتا از کلید عمومی، آدرس ایجاد می‌شود. توجه داشته باشید که این رابطه کاملا یک‌طرفه است و به هیچ‌عنوان نمی‌توان از آدرس یا کلید عمومی به کلید خصوصی رسید.
درس همان‌چیزی است که ما به دیگران می‌دهیم تا برایمان رمزارز ارسال کنند. افراد در شبکه‌های بلاکچینی به جای اطلاعات هویتی مثل اسم و کدملی، با آدرس و کلید عمومی شناخته می‌شوند. در اختیار داشتن کلید خصوصی یک آدرس نیز حکم مالکیت دارایی‌های داخل آن را دارد. یعنی هر کسی که Private Key را داشته باشد، مالک کیف پول شناخته شده و می‌تواند دارایی‌های آن را انتقال دهد.
آدرس و کلید عمومی را می‌توان مشابه شماره کارت‌های بانکی در نظر گرفت که به دیگران می‌دهیم تا برایمان پول واریز کنند. کلید خصوصی نیز همانند رمز کارت است که جز خودمان کسی نباید از آن آگاه باشد. آدرس شما به طور عمومی در بلاکچین ثبت شده و همه می‌توانند آن را ببینند، اما به هیچ عنوان نباید اجازه دهید تا فرد دیگری به کلید خصوصی شما دسترسی پیدا کند.
همچنین اگر به هر دلیلی کیف پول خود را از دست بدهید (مثل پاک شدن نرم‌افزار) و بخواهید نسخه پشتیبان یا بکاپ آن را استفاده کنید، باید کلید خصوصی را داشته باشید. بنابراین بسیار مهم است که کلیدهای خصوصی را در جایی امن نگهداری کنید و به آن دسترسی داشته باشید.
عبارت بازیابی
گفتیم فرم کلیدهای عمومی و خصوصی به صورت رشته‌ای از اعداد و حروف است، پس به خاطر سپردن و یادداشت کردن آنها سخت است. برای این که ذخیره کردن کلیدهای خصوصی راحت شود، در زمان ساخت کیف پول به ما عبارت بازیابی یا Seed داده می‌شود. عبارت بازیابی تعدادی کلمه انگلیسی است که می‌توان آنها را یادداشت کرد و برای بازیابی کیف پول، به جای کلید خصوصی از آن استفاده کرد. اگر کسی جز خود ما به این عبارات دسترسی پیدا کند، می‌تواند کیف پولمان را خالی کند.
حضانتی (Custodial) یا غیر حضانتی (Non-Custodial)
یکی از موارد مهمی که در مورد کیف پول‌ها باید به آن توجه کنید، حضانتی با غیرحضانتی بودن آن است. به کیف پولی حضانتی یا Custodial گفته می‌شود که یک شخص سوم (معمولا پلتفرم یا شرکت ارائه‌دهنده کیف پول) کنترل کلیدهای خصوصی را در اختیار دارد و از آنها نگهداری می‌کند. پس در اصل کنترل تمام دارایی‌های داخل والت به عهده همان ضلع سوم است.
در طرف مقابل در کیف پول غیرحضانتی یا Non-Custodial، کلیدهای خصوصی در اختیار خود کاربر است و تیم سازنده کیف پول هیچ‌گونه دسترسی به Private Key کاربران ندارد. بنابراین مشخص است که وظیفه نگهداری امن از کلید خصوصی بر عهده خود کاربر است. اگر کلید خصوصی یا عبارت بازیابی یک کیف پول غیرحضانتی را گم کنید، هیچ راهی برای بازیابی دارایی داخل آن وجود دارد.
توصیه می‌کنیم همیشه رمزارزهای خود را در یک کیف پول غیرحضانتی نگهداری کنید و البته از کلیدهای خصوصی به خوبی نگهداری کنید. وقتی از کیف پول حضانتی استفاده می‌کنید، یعنی کنترل دارایی خود را به آنها می‌سپارید. پس اگر بخواهد می‌توانند اجازه دسترسی شما به رمزارزهایتان را ندهند و سرمایه خود را از دست بدهید.
انواع کیف پول ارز دیجیتال
انواع مختلفی از کیف پول وجود دارد که به روش‌های متفاوتی، دسترسی به ارز دیجیتال شما را فراهم می‌کنند. یک دسته‌بندی کلی وجود دارد که والت‌ها را به دو دسته کیف پول گرم (Hot Wallet) و کیف پول سرد (Cold Wallet) تقسیم می‌کند. تفاوت اصلی این دو دسته در این است که کیف پولهای گرم معمولا اتصال همیشگی به اینترنت دارند، اما کیف پولهای سرد را فقط وقتی بخواهیم از آن استفاده کنیم به اینترنت متصل می‌کنیم.
استفاده از هات والت‌ها بسیار راحت‌تر است و برای استفاده روزانه و اتصال به پلتفرم‌های دیفای مناسب‌تر هستند، اما این دسته از کیف پول‌ها امنیت کمتری نیز دارند و بیشتر مستعد هک شدن هستند. در نقطه مقابل کلد والت‌ها را داریم که تا حد زیادی از خطر هک مصون هستند و برای نگهداری بلندمدت رمزارزها یا همان هولد کردن مناسب هستند.کلد والت‌ها بیشتر جنبه فیزیکی دارند و شاید این نزدیک‌ترین چیز به تجربه حس مالکیت داشتن بر رمزارزها باشد.
کیف پولهای گرم را می‌توان به سه دسته موبایلی، دسکتاپ و تحت وب تقسیم کرد. برای کیف پولهای سرد نیز دو دسته کلی کیف پولهای سخت‌افزاری و کاغذی وجود دارد.
کیف پول دسکتاپ
کیف‌پول دسکتاپ نرم‌افزاری است که روی رایانه یا لپ‌تاپ نصب می‌شود. پس برای دسترسی به ارز دیجیتالتان باید به رایانه خود دسترسی داشته باشید. در این کیف پول‌ها کلید خصوصی در کامپیوتر یا لپ‌تاپ شما ذخیره می‌شود. امنیت این کیف پول‌ها خوب است، فقط باید مواظب باشد که رایانه شما هک یا ویروسی نشود و کیف پول خود را فقط به برنامه‌های معتبر متصل کنید.
کیف پول موبایلی
این نوع کیف‌پول‌ها از طریق برنامه‌ای روی تلفن شما اجرا می‌شوند و می‌توانید در هرجایی از آنها استفاده کنید. در این والت‌ها کلیدهای خصوصی به صورت رمزنگاری‌شده روی موبایل شما ذخیره می‌شوند.
کیف پول تحت وب یا آنلاین
امکان استفاده از این نوع کیف‌پول‌ها از طریق انواع دستگا‌ه‌ها و از هر مکانی وجود دارد. برخی از وب والت‌ها حضانتی هستند، یعنی شما وارد یک سایت شده و از خدمات کیف پول آن استفاده می‌کنید. برخی دیگر از کیف پولهای آنلاین غیرحضانتی هستند و به صورت افزونه‌هایی روی مرورگرهای مختلف مثل بریو (Brave)، سافاری (Safari) و گوگل کروم (Google Chrome) نصب می‌شوند.
با توجه به ماهیت سیستم مورد استفاده می‌توان گفت در کیف پولهای گرم، دسکتاپ والت‌ها امنیت بیشتر و کیف پولهای تحت وب امنیت کمتری دارند.
کیف پول کاغذی یا Paper Wallet
در پیپر والت‌ها کلید خصوصی و عمومی روی یک کاغذ چاپ می‌شود. از نظر امنیت شبکه این کیف پول‌ها در سطح بسیار بالایی قرار دارند. اما ماهیت کاغذ آسیب‌پذیر است و همچنین یک شخص به راحتی می‌تواند کلید خصوصی شما را ببیند. به جز موارد خاص مثل هدیه دادن، استفاده از کیف پولهای کاغذی را توصیه نمی‌کنیم.
کیف پول سخت‌افزاری
در یک کیف پول سخت‌افزاری همانطور که اسمش نشان می دهد، کلید خصوصی روی یک سخت‌افزار (معمولا شبیه به یک فلش USB) نگهداری می‌شود. این دستگاه در حقیقت نگهدارنده کلیدهای خصوصی شما در محیطی ایمن و و به صورت آفلاین است. با این حال باید نرم‌افزارهایی را بر روی دستگاه مورد استفاده خود (موبایل یا کامپیوتر) نصب کنید تا بتوانید از این نوع والت استفاده کنید. تمام کیف پولهای قبلی رایگان هستند، اما برای تهیه یک کیف پول سخت‌افزاری باید هزینه کرد. این هزینه با توجه به مدل والت در بازه ۶۰ تا ۲۵۰ دلار قرار دارد.
معرفی دو مفهوم کیف پول مولتی چین و HD Wallet
هر شبکه بلاکچینی و توکن‌های روی آن، از استاندارد خاصی پیروی می‌کنند. معمولا برای نگهداری توکن‌های هر شبکه، کیف پولهای اختصاصی توسعه داده می‌شود که تک زنجیره‌ای هستند و فقط رمزارزهای همان شبکه را می‌توان در آن نگهداری کرد. اما تکلیف کسی که بخواهد چند رمزارز از شبکه‌های مختلف مثل بیتکوین، اتریوم، پولکادات و کاردانو نگهداری کند چه خواهد شد؟
طبیعتا نصب چندین کیف پول مختلف تجربه کاربری خوبی به جای نمی گذارد و نمی‌توان انتظار پذیرش گسترده برای رمزارزها را داشت. برای همین کیف پول‌هایی ایجاد شدند که اصطلاحا چند زنجیره‌ای یا مولتی چین (Multi-Chain) هستند. در این کیف پول‌ها می‌توان رمزارزهای مختلف از شبکه‌های مختلف را نگهداری کرد. با مراجعه به سایت هر کدام از این کیف پول‌ها، می‌توانیم متوجه شویم که از چه شبکه‌هایی پشتیبانی می‌کنند.
یکی دیگر از مسائلی که برای ما اهمیت دارد، حریم خصوصی است. اگر ما همیشه از یک آدرس برای تعاملات مختلف خود استفاده کنیم، ممکن است بعد از مدتی هویت ما شناسایی شود. کیف پولهای HD ویژگی‌های خاصی دارند که باعث برطرف کردن این مشکل می شوند. این کیف پول‌ها مکانیزم خاصی دارند که هر بار برای دریافت رمزارز یک آدرس جدید به شما می‌دهند.
صرافی‌های رمزارز چه کیف پولی ارائه می‌کنند؟
یکی دیگر از رکن‌های مهم دنیای ارزهای دیجیتال صرافی‌ها هستند که برای ترید و مبادله رمزارزها از آنها استفاده می‌کنیم. در صرافی غیرمتمرکز کاربران از کیف پول شخصی خودشان استفاده می‌کنند، اما در صرافی‌های متمرکز باید حساب کاربری بسازیم و پس از آن صرافی کیف پول رمزارزهای مختلف را در اختیار ما قرار می‌دهد.
کیف پولی که صرافی‌های متمرکز به کاربران می‌دهند، یک والت گرم حضانتی است. این یعنی صرافی کنترل کامل بر دارایی‌های همه کاربران دارد. پس هر زمان بخواهد می‌تواند دسترسی کاربر به رمزارزهایش را به دلایل مختلف از جمله تحریم مسدود کند. ضمن اینکه اگر صرافی به یک‌باره (به هر دلیلی) بسته شود یا سایتش از دسترس خارج شود، باز هم کاربران به رمزازرهایشان دسترسی نخواهند داشت.
توصیه اکید می‌کنم که هرگز دارایی‌های خود را در صرافی‌های متمرکز (حتی معتبرترین صرافی‌ها) نگهداری نکنید.
آن مقدار که میخواهید مبادله کنید را به صرافی انتقال دهید و پس از آن دوباره دارایی خود را به کیف پول برگردانید. اگر تریدر هستید، فقط میزان مورد نیاز برای معاملات خود را در صرافی نگه دارید و بری نگهداری اصل پولتان از کیف‌پول‌های گرم یا سرد استفاده کنید.
چطور کیف پول مناسب را انتخاب کنیم؟
برای انتخاب کیف پول مناسب باید به عوامل مختلفی توجه کرد. اول باید بدانید که چه رمزارزهایی را میخواهید نگهداری کنید، این رمزارزها روی چه شبکه‌هایی قرار دارند و کدام کیف پول‌ها از این شبکه‌ها پشتیبانی می‌کنند. موضوع بعدی هدف شما است. اگر قصدتان هولد برای بلند مدت است، کیف پول سرد بهتر است؛ اما اگر مدام میخواهید از برنامه‌های مختلف Defi استفاده کنید، کیف پولهای گرم به ویژه آنها که روی مرورگر نصب می‌شوند بیشتر به کارتان می‌آید.
مورد بعدی ارزش رمزارزهای شما است. هزینه برای کیف پولهای سخت‌افزاری برای نگهداری ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار رمزارز توجیه ندارد؛ اما اگر ارزش دارایی شما زیاد است بهتر است از این والت‌ها استفاده کنید. توجه داشته باشید که کیف پولهای گرم غیرحضانتی معتبری وجود دارند که اگر کاربر نکات لازم را بداند و استفاده درستی داشته باشد، از امنیت کافی برخوردار هستند. از بهترین کیف پولهای گرم می‌توان به متامسک ، تراست والت، کوینومی، مای اتر والت، اتمیک والت و اگزودوس و از بهترین کیف پولهای سخت‌افزاری می‌توان به لجر و ترزور اشاره کرد.
منبع:
https://mihanblockchain.com
